Wiadomo, że domy drewniane skurczają się. To znaczy, że pod czas budowy, a także kiedy po wykończeniu domu włącza się ogrzewanie, dom zmienia swoje wymiary geometryczne, wysokość – osiada. Kiedyś domy na początku były ciosane, później zostawiali schnąć w cieniu przez rok, zanim z wysuszonego drzewa budowały dom.
Teraz życie płynie szybszej, większość nie czeka tyle. Istnieją metody, które, biorąc pod uwagę skurczenie domu, pozwalają nie czekać, kiedy konstrukcja wyschnie sama.
Więc, zobaczymy co trzeba pamiętać o skurczeniu domu.
1. Produkcja konstrukcji drewnianej na fabryce.
Każdy dom drewniany produkuje się według projektu. W projekcie powinni być podane pośród różnych miar poziomy wysokościowe, oni mają być podwójne: projektowe – te, które mają być po ukończeniu budowy – i tz. budowlane – te, według których ma budować stolarz. Różnica między poziomami dla wilgotnego drzewa składa nie mniej 7%, mimo że każda konstrukcja schnie różnie. Więc, dokładnie wyliczyć ten współczynnik nie jest możliwie.
Pod czas budowy znaczenie tych poziomów jest istotnym, ponieważ po wyschnięciu domu, później, wysokość do sufitu w pokojach biedzie niżej, niż początkowo była ona pod czas budowy. Każdy dom ma łącza w zamkach (narożnikach).
Rozpowszechnionym jest sposób łączenia bali w „ obło” lub w „zamek”, gdy część bali występuję na zewnętrz. Biorąc pod uwagę schnięcie domu, trzeba wykonać odpowiednie cięcie w zamkach, które pozwoli konstrukcji „siadać” bez przeszkód ,a zamki nie zgubią swojej szczelności. Jeśli tego nie zrobić, wtedy, jak wyschnie drewno, w zamkach mogą powstać szczeliny, oni potrzebują dodatkowego uszczelnienia.
2. Więźba dachowa i strop.
Ważnym etapem budowy domu jest montaż sufitu poddasza i więźby dachowej. Jeśli prace tego etapu wykonane nie prawidłowo, to przez rok-dwa od początku zamieszkania w domu bali zaczynają rozłączać się, między nimi powstają wielki szczeliny. Niestety, wyprawić stan rzeczy można tylko przeróbką więźby i sufitu i to jest dodatkowy duży koszt.
Jak prawidłowo montować więźbę dachową i wykończać sufit poddasza?
Ważnym jest żeby zamontowane krokwi miały możliwość poruszać się (ślizgać się) jednocześnie ze schnięciem domu. Taką samą możliwość powinno mieć wykończenie sufitu
(listwa, boazeria, deski),które montuję się z wewnątrz domu.
Jak przewidzieć w konstrukcji „ślizganie’?
W pierwszej kolejności trzeba pamiętać, że domy z bali często mają boczne ściany także z bali (jeżeli ściany boczne są szkieletowe, wtedy nie ma problemu) .Jeśli ,jednak, są z bali, dla zapewnienia ślizgania skrajnie ważnym jest zaprojektowanie zwykłej, prostej, dwuspadowej konstrukcji więźby dachowej.
Sprawa w tym, że trzeba unikać sztywnych elementów w konstrukcji takich jak trójkąt, przez to cała konstrukcja nie może „ślizgać”. Takim czynem, zasady są proste. Jeśli w projekcie przewidziane jest poddasze lub drugie piętro z bali, to więźba dachowa ma być zamontowana na mocowaniu „ślizgającym”. Jeśli drugie piętro lub poddasze jest szkieletowe – konstrukcja więźby dachowej może być w dowolnym kształcie, ona nie potrzebuje ”ślizgania”.
Jeśli dach montuje się z wrachowaniem „ślizgania”, wykończenie wewnątrz (listwa, boazeria, deski) powinna mieć możliwość ‘ślizgania”, nie wolno je mocować sztywnie.
3. Otwory okienne i drzwiowe.
Trzeba zostawiać przestrzeń nad oknami i drzwiami, ponieważ dom drewniany biedzie „osiadać”, więc, zostawiona przestrzeń biedzie zmniejszać się. Również należy pamiętać, że górną przestrzeń trzeba ocieplić takim uszczelniaczem ciepło izolacyjnym, który dobrze ściska się.
Rozpowszechnionym błędem jest ocieplanie górnej przestrzeni pakułą, lniano-jutowym uszczelniaczem, który źle ściska się i konstrukcja traci możliwość „osiadać” w tym miejscu. To powoduje klinowanie okien i drzwi, przestają one otwierać/zamykać się.
4. Montaż słupów opornych.
Słupy trzeba montować takim sposobem, żeby między słupem a konstrukcją drewnianą (balami) został rozmieszczony mechanizm regulujący. Jego długość musi być większa, niż długość słupa razy 7%.
5.Montaż materiałów wykończeniowych-listewek,boazerii itd ma być wykonany w odpowiednim czasie po postawieniu domu drewnianego ,inaczej nie uniknąć przeróbek lub poprawek po skurczeniu konstrukcji: